تحلیلی بر تغییرات کاربری زمین شهری با استفاده از مدل تحول زمین، نمونه موردی شهر تبریز

Authors

میرستار صدرموسوی

محمدرضا پورمحمدی

اکبر رحیمی

abstract

توسعه پراکنده شهری و تغییرات کاربری اراضی پیرامونی شهرها، از چالش­های اساسی در برنامه­ریزی شهری در دهه­های اخیر بوده و مدل­سازی این تغییرات، به­عنوان یک ابزار کارآمد برای برنامه­ریزان، اقتصاددانان، اکولوژیست­ها و طرفداران محیط زیست جهت بررسی تغییرات آتی توسعه شهری محسوب می­گردد. این مقاله مدل تحول زمین را به­منظور بررسی توسعه شهری آتی تبریز، بر پایه شبکه­های عصبی مصنوعی و سیستم اطلاعات جغرافیایی مورد استفاده قرار داده است. روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی–تحلیلی است و داده­های مورد نیاز از تصاویر ماهواره­ای، نقشه­های کاربری اراضی شهری و طرح­های مصوب شهری تبریز استخراج گردیده است، از نرم­افزارهای erdas imaging  و arcgis برای آماده­سازی داده­ها و تحلیل نتایج و مجموعه نرم­افزاری ltm برای آموزش، تست، شبیه­سازی و پیش­بینی توسعه احتمالی استفاده شده است. نتایج حاصل از یادگیری مدل بین سال­های 1368 تا 1384 نشانگر آن بوده است که در این مدت 16 ساله، 21469 سل 50 در 50 مترمربع توسعه یافته است که با توسعه واقعی شهر مطابقت داشته و نشانگر یادگیری مناسب در شبکه می­باشد. برای پیش­بینی توسعه احتمالی شهر طرح­های فرادست شهری، جمعیت سال 1400 و سرانه­های پیشنهادی برای شهر مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نقشه توسعه احتمالی نمایانگر این است که 22484 سل، برای سال 1400 مورد نیاز می­باشد که بایستی برای توسعه آتی شهر اختصاص یابد. هم­چنین نتایج حاصل از مدل بیش­ترین توسعه شهر را در قسمت­های شمالغربی، شرق و جنوب شرق پیش­بینی کرده است که این روند تخریب فضاهای سبز، اراضی کشاورزی پیرامون و تهدید محیط زیست شهری را به­بار خواهد آورد. براین اساس و با ادامه روند کنونی، 8437 هکتار از فضاهای سبز و اراضی پیرامون شهر تبریز به زیرساخت و ساز خواهد رفت. ادامه روند توسعه پراکنده نه تنها تخریب محیط­های اطراف شهری را به­دنبال خواهد داشت، بلکه باعث گسیختگی فضایی و اجتماعی شهر و افزایش هزینه­های توسعه هم­چون راه­اندازی زیرساخت­های شهری خواهد شد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی پایداری کاربری زمین شهری با تأکید بر حفاظت از آثار تاریخی (نمونه موردی شهر شوش)

برنامه­ریزی کاربری زمین همواره به دلیل تعیین نحوه­ی استفاده از زمین و ساختار فضایی شهرها از یک طرف و تعیین ارزش اقتصادی هر قطعه از طرف دیگر، بخش اصلی برنامه­ریزی شهری به شمار می آید. به همین دلیل دیدگاه­های متفاوتی در مورد نحوه­ی استفاده از این منبع مهم ارائه شده است که عمده­ی آن ها بدون توجه به مسائل کیفی زندگی انسانی به موارد کمی، سرانه­ها و دسترسی­ها توجه داشته­اند؛ در این راستا، رویکرد توسع...

full text

ارزیابی و شبیه‌سازی تغییرات کاربری زمین پیرامون شهرها با استفاده از مدل CA-Markov (نمونه موردی: شهر میاندوآب)

توسعه سریع شهری در دهه­های اخیر موجب تغییرات وسیعی در الگوی کاربری زمین پیرامون شهرها شده و تأثیرات زیست­محیطی و اجتماعی–اقتصادی زیادی را به همراه داشته است. در این زمینه، ارزیابی تغییرات کاربری زمین و شبیه­سازی تغییرات آتی آن می­تواند در برنامه­ریزی­ها و سیاستگذاری­های شهری راهگشا باشد. ترکیب سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و سنجش از دور (RS) می­تواند ابزار مناسبی برای گردآوری داده­ها و تحلیل تغ...

full text

تحلیلی بر برنامه‌ریزی راهبردی در مدیریت تراکم ناشی از رانت زمین شهری(نمونه موردی شهر تهران)

رشد سریع و گسترش افقی شهرهای اغلب کشورهای جهان، اعم از توسعه‌یافته و درحال‌توسعه را با مشکلات جدی مواجه ساخته است. مسائل این پدیده نه‌تنها سیاست‌های شهرسازی را به‌طور وسیعی تحت‌الشعاع قرار داده، بلکه تبعات حاصل از آن در تشدید مسائل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، مدیریتی و محیط زیستی جوامع نقش اساسی داشته است. این مقاله باهدف برنامه‌ریزی راهبردی در مدیریت تراکم ناشی از رانت زمین شهری در شهر تهران پردا...

full text

ارزیابی و پیش‌بینی تغییرات کاربری زمین شهری در شهر لاهیجان

در سال‌های اخیر، تغییرات کاربری زمین در شهرهای مختلف ایران، موجب به‌وجودآمدن مشکلاتی مانند افزایش دمای سطح زمین، آلودگی محیط‌زیست، کاهش اراضی کشاورزی و غیره شده است. افزایش روزافزون جمعیت شهرنشین در شهر لاهیجان در چند دهة اخیر، موجب تغییرات کاربری زمین شده است؛ از این‌رو سنجش وضعیت این تغییرات در دهه‌های اخیر و پیش‌بینی تغییرات آتی ضرورت پژوهش حاضر است. با استفاده از فناوری سنجش‌ازدور می‌توان م...

full text

بررسی تغییرات کاربری زمین شهری از طریق مصوبات کمیسیون ماده پنج (مطالعه موردی شهر رشت)

از اوایل دهه 1350 کمیسیون ماده پنج (کمپ) به­عنوان مرجع قانونی برای انعطاف­پذیری اجرای طرح­های جامع و تفصیلی شهری در ایران مورد استفاده قرار گرفته است. بر پایه این قانون کلیه تغییرات مربوط به کاربری­های زمین شهری در محدوده قانونی شهرها از طریق تصمیمات این کمیسیون انجام می­گیرد. مقاله حاضر تلاش می­کند وضعیت تغییرات کاربری زمین شهری را با استناد به تصمیمات کمیسیون ماده پنج در شهر رشت طی یک دوره ده...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
نشریه جغرافیا و برنامه ریزی

Publisher: دانشگاه تبریز

ISSN 2008-8087

volume 19

issue 54 2016

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023